Temperatura i wilgotność powietrza w mieszkaniu mają ogromne znaczenie dla naszego samopoczucia, komfortu i zdrowia.
Szkodliwe są zarówno przegrzanie organizmu oraz oddychanie zbyt suchym powietrzem, jak i zbyt niska temperatura otoczenia i wysoki poziom wilgotności. Możemy to przypłacić poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi.
Szczególnie narażone na problemy zdrowotne są dzieci oraz osoby starsze.
Z tego tekstu dowiesz się, jaka temperatura i poziom wilgoci w mieszkaniu są bezpieczne dla jego mieszkańców. Dodatkowo wytłumaczymy, kiedy warto wybrać osuszacz powietrza, a kiedy nawilżacze powietrza.
1. Komfort cieplny – co to takiego?
Komfortem cieplnym nazywamy stan, w którym człowiek nie odczuwa ani gorąca ani zimna. Są to zatem warunki, w których organizm zachowuje bilans cieplny przy odpowiednich warunkach otoczenia (tzw. mikroklimat pomieszczenia).
Mikroklimat pomieszczenia to zbiór parametrów fizycznych i chemicznych, które ulegają zmianie w czasie i przestrzeni, wywierając tym samym wpływ na organizmy żywe. Mikroklimat pomieszczenia podzielić można na:
- warunki higieniczno-zdrowotne, dotyczące natężenia hałasu, odpowiedniego światła, jonizacji powietrza i wyposażenia pomieszczenia;
- warunki cieplno-wilgotnościowe, na których skupiamy się w tym artykule: czyli wilgotność i temperatura powietrza, ale również prędkość strumieni powietrza oraz jakość i świeżość powietrza;
Gdy jest nam zbyt ciepło lub zbyt zimno, odczuwamy nie tylko dyskomfort, ale może się to przekładać na nasze codzienne funkcjonowanie oraz zdrowie.
Pierwsze badania [1] nad pojęciem komfortu cieplnego przeprowadził duński naukowiec Ole Fanger. Potwierdził on, że określenie uczucia komfortu jest trudne i indywidualne – zależy od wielu czynników, w tym od wieku oraz płci.
Jednak zgodnie z ustaleniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), istnieją optymalne przedziały dla wartości temperatury oraz wilgotności powietrza, które pomagają zachować dobre zdrowie i samopoczucie.
2. Temperatura najlepsza dla zdrowia
Według Światowej Organizacji Zdrowia temperatura powinna być dopasowana do rodzaju pomieszczenia, w zależności od funkcji, jakie ono spełnia:
To szczególnie istotne, jeżeli w domu przebywa małe dziecko. Niestety utarło się przekonanie, że niemowlęta i małe dzieci powinny przebywać w wyższej temperaturze, co skutkuje przegrzewaniem pomieszczeń i ograniczeniem wietrzenia nawet do zera. To duży błąd!
Dzieci, ze względu na wyższą temperaturę ciała, mogą bardzo łatwo ulec przegrzaniu. Jeżeli w domu jest za ciepło, dziecięca odporność obniża się, przez co staje się ono łatwym celem dla wirusów i bakterii.
Jeżeli dodamy do tego różnicę temperatur między tą wewnątrz, a na zewnątrz, złapanie infekcji górnych dróg oddechowych gwarantowane.
Prócz tego wszyscy domownicy mogą odczuwać:
- problemy z koncentracją,
- bóle głowy,
- duszności,
- spadek ciśnienia,
- senność, ale przy tym utrudnienia w zasypianiu.
Jesienią i zimą mamy kontrolę nad temperaturą. Co jednak można zrobić, gdy jest nam za gorąco latem?
Unikać długiego gotowania i pieczenia potraw, wietrzyć wyłącznie późnym wieczorem lub wcześnie rano, otaczać się roślinami i często je zraszać.
Jeśli jednak metody doraźne nie są wystarczająco skuteczne, klimatyzator przenośny to polecany wybór na skuteczne ochłodzenie nawet dużych powierzchni bez drogiego kosztu montażu i serwisowania.
Optymalny poziom wilgotności powietrza jest równie ważny dla zdrowia i samopoczucia, co temperatura. Wilgotność względna w pomieszczeniu powinna utrzymywać się w granicach 40-60%.
Co to jest wilgotność względna? To wartość wyrażana w procentach, która określa stosunek tego, ile pary wodnej znajduje się w danej chwili w powietrzu do tego, ile to powietrze może jej zawierać maksymalnie.
3.1 Zbyt suche powietrze w domu
Niski poziom wilgoci jest niebezpieczny dla zdrowia – suche powietrze to główny czynnik przemieszczania się bakterii i wirusów w powietrzu [2]. Wydłuża się również ich czas przeżycia, dlatego kaszel i kichanie w zbyt suchym pomieszczeniu powodują, że drobnoustroje mogą tam bytować nawet do 40 godzin.
Dzieje się tak dlatego, że cząsteczki aerozolu, a więc wydzieliny z bakteriami, nie są obciążone wilgocią powietrza, a przez to nie opadają.
Suche powietrze sprawia, że wysuszają się nasze błony śluzowe, a więc tracimy naturalną barierę, powstrzymującą drobnoustroje przed wnikaniem do organizmu. Niska wilgotność powietrza znacznie upośledza również zdolność płuc do usuwania wirusów, które już dostały się do organizmu.
Odpowiednia wilgotność powietrza sprawia, że wirusy i inne drobnoustroje mają utrudnione zadanie i nie są tak „sprawne”.
Ponadto, gdy powietrze w pomieszczeniu jest suche, organizm próbuje się bronić, pobierając wodę z błon śluzowych i skóry, a w efekcie:
- skóra staje się sucha i wrażliwa,
- pojawiają się duszności i kaszel,
- nasilają się objawy alergii,
- zwiększa się podatność na infekcje.
Skutecznym rozwiązaniem, które podniesie poziom wilgotności w pomieszczeniu jest ewaporacyjny nawilżacz powietrza. Takie urządzenie opiera swoje działanie na naturalnym procesie ewaporacji (parowanie na chłodno). A skoro NaChłodno, to nam się to podoba! 😉
Suche powietrze z pomieszczenia jest pobierane a następnie przepuszczane przez zanurzony w wodzie filtr ewaporacyjny lub obrotowy dysk. [3]
3.2 Zbyt wilgotne powietrze w domu
Duża wilgotność a zdrowie, czy jest jakieś powiązanie? Oczywiście. Wysoki poziom wilgotności zaburza komfort cieplny, negatywnie wpływa na samopoczucie i może prowadzić do rozwoju chorób. Wynika to z faktu, że duża wilgotność powietrza i towarzysząca jej zazwyczaj słaba wentylacja sprzyjają rozwojowi roztoczy, grzybów i pleśni.
Wzmagają one problemy alergików, mogą prowadzić do wystąpienia chorób układu oddechowego, a także zwiększają prawdopodobieństwo pojawienia się infekcji. Poza tym wysoka wilgotność może skutkować schorzeniami na tyle reumatycznym.
Zbyt wilgotne powietrze może także przyczyniać się do szkód materialnych. Często ze ścian odpada farba lub tapeta, zawilgocone stają się meble oraz ubrania.
Zatem jak zmniejszyć wilgotność w mieszkaniu domowym sposobem?
Pomóc może regularne wietrzenie pomieszczeń. Poza tym w popularnych poradnikach poleca się zakup kilku domowych roślin, które pochłaniają wilgoć (np. paprocie, skrzydłokwiaty, storczyki). To zazwyczaj doraźne, mało skuteczne metody.
Jak zmniejszyć wilgotność w mieszkaniu?
W pozbyciu się nadmiaru wilgoci pomoże osuszacz powietrza do pokoju. Wydajność osuszania takiego urządzenia może wynosić od kilku do kilkudziesięciu litrów na dobę, co na pewno pozwoli uzyskać optymalną wartość wilgotności względnej.
W zależności od wydajności osuszania odwilżacz powietrza można stosować na różnych powierzchniach. Na rynku dostępne są modele, które sprawdzą się nawet w pomieszczeniach o powierzchni do 70 metrów kwadratowych.
Warto jeszcze zaznaczyć, że często klimatyzator przenośny ma funkcję dedykowaną osuszaniu. Tryb osuszania w klimatyzacji jest zazwyczaj bardzo wydajny, klimatyzatory o dużej mocy mogą w ciągu doby wyciągnąć z powietrza ponad 50 litrów wody.
To przydatna informacja dla wszystkich posiadaczy klimatyzatorów przenośnych lub dla tych, w których domach jest klimatyzacja ścienna. Jeśli chcesz kupić urządzenie do osuszania powietrza, to rozważ zakup wielozadaniowego klimatyzatora przenośnego, który poza osuszaniem może chłodzić, grzać, a niekiedy nawet oczyszczać powietrze (np. klimatyzator przenośny Fersk Vind 2 WIFI HEPA).
Mierzenie poziomu wilgotności powietrza
Pomiaru wilgotności powietrza dokonuje się za pomocą wilgotnościomierza, najczęściej higrometru. Kupimy go w każdym sklepie z artykułami budowlanymi, a jego zakup nie wymaga dużego wydatku finansowego – ceny zaczynają się od kilkunastu złotych za najprostsze urządzenie.
Do wyboru mamy m.in.:
- higrometr włosowy, w którym włosie zmienia swoje rozmiary pod wpływem wilgotności powietrza;
- kondensacyjny, wykorzystujący parę wodną;
- elektroniczny, najbardziej precyzyjny wśród higrometrów, często posiadający wiele dodatkowych funkcji, np. Hyundai 2244 S pełni jednocześnie funkcję stacji pogodowej, wskazując nie tylko poziom wilgotności powietrza, ale i temperaturę wewnątrz i na zewnątrz oraz prognozę pogody w formie graficznej.
Higrometry są łatwe w obsłudze, jednak pomiary wilgotności powietrza trzeba powtórzyć, ponieważ szybko ulega ona zmianie. Wpływ na nią mają codzienne czynności, takie jak kąpiel czy gotowanie, jak również aktualne warunki pogodowe panujące za oknem.
Czy wiesz, że poziom wilgotności powietrza zmienia się wraz z porami roku? Zimą na zewnątrz mamy wysoką wilgotność względną, jednak powietrze traci ją, kiedy przedostanie się do środka, w wyniku różnicy temperatur.
Im więc w domu jest cieplej, tym trudniej o utrzymanie wilgotności względnej na optymalnym poziomie, ponieważ zdolność powietrza do pochłaniania wody wzrasta wraz z temperaturą.
Dla przykładu – jeżeli powietrze z zewnątrz o temperaturze 0°C i wilgotności względnej na poziomie 80% dostanie się do pomieszczenia, w którym temperatura powietrza wynosi ok. 22°C, jego wilgotność spadnie aż do 18%, a więc znacznie poniżej „zdrowego” poziomu.
Podsumowanie
Temperatura i wilgotność to główne parametry powietrza, które są ze sobą połączone – to ich wzajemny stosunek wpływa bezpośrednio na komfort naszego życia.
Warto pamiętać o optymalnym rozkładzie temperatur w każdym z pomieszczeń mieszkalnych, które różnią się ze względu na odmienne funkcje, jakie spełnia każde z pomieszczeń.
Równie ważna jest też optymalna wilgotność względna mieszcząca się w granicach 40-60% – taki przedział jest najbardziej korzystny nie tylko dla człowieka, ale i dla mebli, podłóg czy książek.
Utrzymanie obu parametrów na właściwym poziomie jest trudnym zadaniem, dlatego jednym z najlepszych rozwiązań jest korzystanie z urządzeń wspomagających, takich jak klimatyzatory, również te z funkcją osuszania powietrza, lub w zależności od potrzeb – nawilżacze powietrza.
- https://www.researchgate.net/publication/5488139_Forty_years_of_Fanger’s_model_of_thermal_comfort_Comfort_for_all
- https://www.condair.com/humidity-health-wellbeing/dry-air-and-airborne-infection
- https://ranking-oczyszczaczy.pl/poradnik-czystego-powietrza/nawilzacz-ewaporacyjny-parowy-ultradzwiekowy/
Zobacz inne poradniki
5 zalet klimatyzatorów przenośnych
